%0 Journal Article %T مهندسی ژنتیک پنبه: از گذشته تا امروز %J مجله بیوتکنولوژی کشاورزی %I دانشگاه شهید باهنر کرمان (دانشکده کشاورزی و پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی) و انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران %Z 2228-6705 %A توحیدفر, مسعود %A خسروی, سولماز %D 2017 %\ 09/18/2017 %V 9 %N 2 %P 31-58 %! مهندسی ژنتیک پنبه: از گذشته تا امروز %K پنبه تراریخته %K مقاومت به بیماری %K مقاومت به حشرات %K ویرایش ژنوم %K CRISPR/Cas9 %R 10.22103/jab.2017.1750 %X پنبه یکی از گیاهان زراعی مهم و اقتصادی در دنیا و به عنوان چهارمین محصول مهم صنعتی در ایران به شمار می­رود. در گذشته، تلاش­های زیادی جهت اصلاح کیفیت پنبه توسط اصلاحگران سنتی صورت گرفته است که به علت محدودیت­های موجود در روش­های سنتی، استفاده از روش­های مهندسی ژنتیک رواج یافت. به دنبال رواج روش­های نوین، گیاهان تراریخته پنبه مقاوم به حشرات، بیماری­ها، علفکش، تنش­های غیر زیستی و همچنین الیاف با کیفیت بالاتر تولید شدند. امروزه، تعدادی از این ارقام تجاری­سازی شده و از پذیرش عمومی بالایی در سراسر جهان برخوردار هستند. اکنون نیز با ظهور روش­های توالی­یابی نسل جدید و تسهیل شناسایی ژن­های کاندید و مناسب جهت دست­ورزی و وجود روش­های ویرایش ژنوم (CRISPR/Cas9) با قابلیت ایجاد تغییرات هدفمند در ژن­ها، افق تازه­ای در حوزه اصلاح ژنتیکی پنبه ایجاد شده است.  این مقاله ضمن مروری بر تاریخچه اصلاح پنبه و بررسی موانع موجود، به تحقیقات صورت گرفته در زمینه تولید ارقام مقاوم به تنش­های زیستی و غیر زیستی و افزایش کیفیت پنبه با روش­های مهندسی ژنتیک و ویرایش ژنومی می­پردازد. %U https://jab.uk.ac.ir/article_1750_dcf84aea585cba49a09150ee4c7e6ef3.pdf