%0 Journal Article %T بررسی بیان ژن‌های مرتبط با بیماریزایی در برنج همزیست‌شده با قارچ Trichoderma harzianum پس از تلقیح با قارچ Magnaporthe oryzae %J مجله بیوتکنولوژی کشاورزی %I دانشگاه شهید باهنر کرمان (دانشکده کشاورزی و پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی) و انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران %Z 2228-6705 %A نظری, سمیه %A علایی, حسین %A بابایی زاد, ولی‌اله %A مومنی, علی %D 2021 %\ 09/23/2021 %V 13 %N 3 %P 107-130 %! بررسی بیان ژن‌های مرتبط با بیماریزایی در برنج همزیست‌شده با قارچ Trichoderma harzianum پس از تلقیح با قارچ Magnaporthe oryzae %K آنزیم‌های دفاعی %K برنج %K بیان ژن %K بیماری بلاست %K قارچ همزیست %R 10.22103/jab.2021.17594.1318 %X برنج از مهم‌ترین گیاهان زراعی دنیا است که سطح وسیعی از اراضی زراعی قابل کشت را به خود اختصاص داده است. بیماری بلاست از مهم‌ترین و مخرب‌ترین بیماری‌های برنج می‌باشد که موجب کاهش تولید این محصول می‌گردد. به دلیل آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از مصرف بی‌رویة قارچکش‌ها جهت کنترل این بیماری و از طرفی مقاومت بیمارگر به این مواد شیمیایی، توسعة راهکار‌های بهتر و سالم‌تر برای کنترل این بیمارگر ضروری به نظر می‌رسد. کنترل بیولوژیک بیماری‌های گیاهی با استفاده از آنتاگونیست‌ها می‌تواند یک روش جایگزین امید‌بخش باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تأثیر غیر‌مستقیم قارچTrichoderma harzianum بر قارچ بیمارگرMagnaporthe oryzae در شرایط گلخانه از طریق القاء مقاومت سیستمیک در رقم حساس طارم محلی بررسی شد. بدین منظور، بیان چند ژن مهم دفاعی در گیاهان همزیست‌شده با تریکودرما و گیاهان شاهد (فاقد تریکودرما) در زمان‌های مختلف پس از تلقیح بیمارگر با استفاده از روش Real-time qPCR مورد بررسی قرار‌ گرفت. نتایج: نتایج حاکی از افزایش سطح بیان ژن‌های NPR1، PR2 و PR3 پس از تلقیح بیمارگر در گیاهان همزیست‌شده با تریکودرما در مقایسه با گیاهان شاهد بود که در مورد ژن‌های PR2 و PR3 از نظر آماری اختلاف معنی‌داری وجود داشت. با این وجود در بعضی از زمان‌ها، اختلاف معنی‌داری در سطح بیان ژن‌های مورد ارزیابی بین دو تیمار مشاهده نشد. بررسی صفات مرفولوژیکی مختلف از قبیل وزن خشک ریشه، ساقه و برگ، طول ریشه، قطر ساقه و ارتفاع بوته حاکی از افزایش آن‌ها در گیاهان همزیست‌شده در مقایسه با گیاهان شاهد بود هر چند این اختلاف بجز صفت ارتفاع بوته در مورد بقیه صفات معنی‌دار نبود. میزان کلروفیل a وb نیز بعنوان صفات فیزیولوژیکی در هر دو تیمار اندازه‌گیری شد. اگرچه مقدار کلروفیل a در گیاهان همزیست‌شده بیشتر از گیاهان شاهد بود اما اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بررسی بر‌همکنش گیاه برنج و بیمارگر در حضور تریکودرما نشان داد که اختلاف معنی‌داری از نظر شدت بیماری بین گیاهان همزیست‌شده و گیاهان شاهد وجود دارد به طوری که همزیستی گیاهان با تریکودرما موجب کاهش شدت بیماری در مقایسه با گیاهان شاهد گردید. نتیجه‌گیری: این نتایج می‌تواند تا حدودی بیانگر حفاظت سیستمیک گیاه برنج در مقابل قـارچ M. oryza در اثر همزیستی ریشة گیاه با قارچT. harzianum و در نتیجه، القاء مقاومت و افزایش ژن‌های مرتبط با بیماری‌زایی باشد اما کافی نیست. بنابراین، لزوم تکرار آزمایش گلخانه و در نتیجه، اطمینان از وجود اختلاف معنی‌دار در بیان ژن‌های مورد مطالعه بین گیاهان همزیست‌شده و گیاهان شاهد ضروری به نظر می‌رسد. %U https://jab.uk.ac.ir/article_2994_b16896ebd66e50a40b704628ca8115dd.pdf