%0 Journal Article %T ارزیابی تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌های خارشتر در سه استان خراسان شمالی، رضوی و جنوبی با استفاده از نشانگرهای ISSR و SCoT %J مجله بیوتکنولوژی کشاورزی %I دانشگاه شهید باهنر کرمان (دانشکده کشاورزی و پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی) و انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران %Z 2228-6705 %A ضابط, محمد %A پیش قدم, سمانه %A علیزاده, زهره %D 2023 %\ 03/21/2023 %V 15 %N 1 %P 81-106 %! ارزیابی تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌های خارشتر در سه استان خراسان شمالی، رضوی و جنوبی با استفاده از نشانگرهای ISSR و SCoT %K تجزیه‌خوشه‌ای %K چندشکلی %K شاخص‌مولکولی %K شاخص نی و شانون %R 10.22103/jab.2022.18997.1383 %X هدف: خارشتر یکی از گونه‌های گیاهی سازگار با مناطق خشک و نیمه خشک است که از لحاظ تولید علوفه، حفاظت خاک و دارویی اهمیت دارد. این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌های خارشتر، تعیین شباهت و تفاوت بین اکوتیپ‌ها و مشخص نمودن ساختار ژنتیکی اکوتیپ‌های مختلف خارشتر با استفاده از نشانگرهای ISSR و SCoT صورت گرفت. مواد و روش‌ها: 22 اکوتیپ خارشتر از نواحی مختلف سه استان خراسان شمالی، رضوی و جنوبی مورد مطالعه قرار گرفت. استخراج DNA به روش CTAB صورت گرفت. از 12 آغازگر ISSR و 18 آغازگر SCoT در تجزیه‌های مولکولی استفاده شد. نتایج: در کل درصد چندشکلی در دو نشانگر به ترتیب 42/99 و 42/95 درصد بود. بیشترین تعداد باند در نشانگر ISSR متعلق به آغازگرهای IS5، IS8 و IS10 و در نشانگر SCoT متعلق به آغازگرهای S2، S4 ، S6، S7 و S10 و کمترین تعداد باند تکثیر شده در نشانگر ISSR متعلق به آغازگرهای IS1، IS2، IS3 و IS6 و در نشانگر SCoT متعلق به آغازگر S1 بود. در نشانگر ISSR بیشترین میزان PIC محتوای اطلاعات چندشکلی مربوط به آغازگر IS6 (44/0) و کمترین میزان مربوط به آغازگر IS4 (09/0) و در نشانگر SCoT بیشترین میزان مربوط به آغازگر S12 (44/0) و کمترین میزان مربوط به آغازگر S1 (04/0) بود. در نشانگر ISSR بیشترین شاخص تنوع ژنتیکی نی و شاخص اطلاعاتی شانون مربوط به آغازگر IS6 و کمترین آن مربوط به آغازگر IS2 و IS10 و در نشانگر SCoT بیشترین مقدار مربوط به آغازگر S14 و کمترین مقدار مربوط به آغازگر S1 بود. در نشانگرهای ISSR و SCoT تجزیه خوشه‌ای اکوتیپ‌ها را در 3 و 6 گروه دسته‌بندی نمود. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که 9 و 14 درصد از تغییرات مربوط به بین گروه‌ها و 91 و 86 درصد به درون گروه‌ها به ترتیب در نشانگر ISSR و SCoT بود. نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که نشانگرهای ISSR و SCoT نشانگرهای قابل اعتمادی در شناسایی سطوح بالایی از چندشکلی و برای بررسی تنوع ژنتیکی خارشتر نشانگرهای مناسبی بودند. آغازگر IS6 و آغازگرهای S12 و S14 به عنوان بهترین آغازگرها در این مطالعه شناخته شدند و پیشنهاد می‌شود در مطالعات آتی مد نظر قرار گیرند. به طور کل نتایج نشان داد که تنوع درون جمعیت‌ها بیشتر از تنوع بین جمعیت‌ها بوده که دلالت بر عدم تبعیت تنوع جغرافیایی از تنوع زنتیکی در گیاه خارشتر می‌باشد. %U https://jab.uk.ac.ir/article_3702_8d0c1fc679c91fd58d75d360904b8dbe.pdf