هدف: سازگاری متابولیکی گیاهان به تنش سرما نقش مهمی در رشد، بقا و عملکرد گیاهان زراعی دارد. گاماآمینوبوتریک اسید (GABA) به عنوان اسمولیت احتمالا در جهت مقابله با تنش اکسیداتیو القا شده توسط سرما مشارکت دارد. روش: در این پژوهش میزان GABA، پوتریسین(Put)، پراکسیدهیدروژن (H2O2)، فعالیت آنزیم دیآمیناکسیداز (DAO) و بیان نسبی ژن گلوتامات دکربوکسیلاز (GAD1) (موثر در بیوسنتز GABA) در دو ژنوتیپ متحمل (Sel96th11439) و حساس (ILC533) نخود زراعی (Cicer arietinum L.) تحت تنش سرما چهار درجه سلسیوس به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی مطالعه شد. نتایج:در ژنوتیپ متحمل میزان H2O2 پس از افزایش معنیدار در روز اول تنش، در روز ششم کاهش معنیداری در مقایسه با شاهد نشان داد (بیش از 7/4 درصد در حالیکه تجمع آن در ژنوتیپ حساس مشاهده شد (تا50 درصد)، نتایجی که بیانگر سازگاری نسبی به سرما در ژنوتیپ متحمل بود. تحت تنش سرما میزان متابولیتهایGABA و Putدر ژنوتیپ متحمل به ترتیب تا 14 و 35 درصد بیشتر از ژنوتیپ حساس بود. بهموازات افزایش میزان GABA تحتتنشسرما، در ژنوتیپ متحمل فعالیت آنزیم DAO و بیان نسبی ژن GAD1بهعنوان مسیرهای بیوسنتز این متابولیت افزایش معنیدارییافت (به ترتیب تا 3 و 17 برابر). حداکثر فعالیت این دو مسیر در ژنوتیپمتحملدرروزششم پسازتنشسرمامشاهدهشد. نتیجهگیری: تحت تنش سرما تجمع GABA در ژنوتیپ متحمل منجر به کاهش آسیب سلولی (نتایج H2O2) و بهبود درجه تحمل نخود به سرما شد. چنینشاخصهاییدرارزیابیژنوتیپهاینخودتحتتنش سرما موثر بوده و بکارگیریآنهادربرنامههایبهنژادیمفیداست.