TY - JOUR ID - 3703 TI - ارزیابی و شناسایی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپ‌های انار (Punica granatum) با استفاده از شناسه‌گذاری DNA (ITS) JO - مجله بیوتکنولوژی کشاورزی JA - JAB LA - fa SN - 2228-6705 AU - مرادی عاشور, بهروز AU - ربیعی, محمد AU - شیران, بهروز AU - نورآئین, مجتبی AD - استادیار، مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، همدان، ایران AD - استادیار، گروه اصلاح‌نباتات و بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران AD - استاد،گروه اصلاح‌نباتات و بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران AD - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه مراغه، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 15 IS - 1 SP - 107 EP - 124 KW - انار KW - تنوع ژنتیکی KW - ژنوتیپ و ناحیه بارکد DNA DO - 10.22103/jab.2023.19797.1414 N2 - هدف: ایران یکی از معدود کشورهایی است که منشأ و مرکز پیدایش انار (Punica granatum L.) در دنیا می­باشد. تقریبا نیمی از ژنوتیپ‌های انار در معرض انقراض هستند. علیرغم وجود مشابهت بین برخی از ژنوتیپ‌ها از لحاظ ظاهری، از نظر آنتوسیانین‌ها، ترکیبات فیتوشیمیایی، آنتی­اکسیدان‌ها و غیره تفاوت­هایی میان آنها وجود دارد که بسیار تحت تأثیر محیط (بخصوص تنش‌ها) می‌باشند و نیازمند شناسه‌گذاری DNA می‌باشند. به­همین دلیل مطالعات مولکولی دقیق‌تر بویژه شناسه‌گذاری DNA جهت کمک به طبقه­بندی، شناسایی ژنوتیپ مورد نیاز، عدم نام­گذاری اشتباه ژنوتیپ‌ها و تعیین اصالت ارقام ضروری می‌باشد. با اجرای این پژوهش می­توان با حذف ژنوتیپ­های تکراری و مشابه در کلکسیون انار ساوه نسبت به کاهش حجم ژنوتیپ­ها اقدام نمود تا هزینه­های نگهداری و مدیریت آنها نیز کاهش یابد. همچنین نسبت به انتخاب بهترین بارکد گیاهی جهت شناسایی، تفکیک و تعیین میزان تنوع ژنوتیپ­ها جهت استفاده در برنامه­های اصلاحی استفاده نمود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه، 58 ژنوتیپ موجود در کلکسیون انار ساوه توسط ناحیه بارکد [1]ITS مورد بررسی قرار گرفت. پس از توالی­یابی، ابتدا تمام توالی­ها در سایت NCBI برای صحت ناحیه مورد نظر بلاست و پس از اطمینان از ناحیه گیاه مورد نظر (انار)، کیفیت توالی­ها با نرم افزار Chromas سنجیده و علاوه بر حذف توالی M13، ابتدا و انتهای توالی حذف و همچنین توالی­های بی­کیفیت حذف گردیدند. پس از آن برای انجام همردیفی چندگانه به روش clustalW با استفاده از نرم افزار MEGA اقدام به آنالیز بیوانفورماتیکی گردید. نتایج: نتایج نشان داد که میزان موفقیت تکثیر این ناحیه از طریق PCR، 79 درصد بود. همچنین موفقیت توالی یابی این ناحیه 68/74 درصد شد. محتوای GC این ناحیه برابر با 23/64 درصد گردید. کمترین فاصله ژنتیکی برای این ناحیه (005/0) بین ژنوتیپ­های ملس طبس با چترود شیرین و ترش دورگ رفسنجان با گلوبلند بافق و بیشترین فاصله ژنتیکی (314/5) بین ژنوتیپ­های گل مگسی تفت با ژنوتیپ­های دانه سیاه اردستان، پوست قرمز زنجان، ملس پاوه، پیوندی اشکذر و دانه قرمز زواره بود. نتایج درخت فیلوژنتیکی نیز نشان داد که ژنوتیپ­های وحشی تامین خاش، دومزه باغ­ملک ایذه و دورگ ملس­بجستان و گل­مگسی تفت هرکدام در گروه­های مجزا و سایر ژنوتیپ­ها در گروه­های دیگر قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: بطور کلی ژنوتیپ­های اردستان، خاش، گل مگسی تفت، ملس پیوندی اشکذر، زنجان، پاوه، زواره و راور بیشترین تنوع و فاصله ژنتیکی را با سایر ژنوتیپ­ها داشتند که می­توان با توجه به سایر خصوصیات ژنوتیپ­ها به عنوان والدین جهت برنامه­های اصلاحی از آنها استفاده نمود. همچنین با توجه به اینکه این ناحیه برخلاف نواحی دیگر، حامل هر دو ژن پدری و مادری است و نیز بدلیل تسهیل تکثیر و موفقیت توالی آنها، ناحیه مناسبی از نظر توانایی نشان دادن تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ­ها تشخیص داده شد که می­توان در تحقیقات بعدی از آن استفاده نمود.   UR - https://jab.uk.ac.ir/article_3703.html L1 - https://jab.uk.ac.ir/article_3703_6e9f39d1e755a645deaff3954b5effed.pdf ER -