اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر کالوس‌زایی و باززایی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis) در شرایط درون شیشه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه-استادیار گروه پژوهشی بیوتکنولوژی مقاومت به خشکی دانشگاه

3 دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

4 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران،

چکیده

هدف: زوفا (Hyssopus officinalis)، از مهم‌ترین گیاهان دارویی و ادویه‌ای متعلق به تیره نعناعیان و غنی از اسانس‌های روغنی است که برای اهداف دارویی، بهداشتی و خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از روش‌کشت بافت از جمله تولید کالوس و باززایی این گیاه دارویی مهم می‌توان راندمان تولید متابولیت‌های ثانویه موثر آن را از نظر کمی و کیفی ارتقاء بخشید. مطالعه حاضر در محیط کشت پایه MS، به منظور تعیین مناسب‌ترین غلظت تنظیم‌کننده‌‌‌های رشد اکسینی و سیتوکینینی برای بدست آوردن بیشترین بازده در القاء و تولید کالوس و همچنین باززایی گیاهچه‌های درون شیشه‌ای از ریز‌نمونه‌های برگ و هیپوکوتیل در گیاه زوفا انجام گرفت. مواد و روش‌ها: آزمایش کالوس‌دهی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی (CRD) با سه تکرار اجرا گردید. در این آزمایش از سطوح مختلف تنظیم کننده رشد گیاهی (صفر، 5/0، 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر NAA) و دو نوع ریز‌نمونه برگ و هیپوکوتیل استفاده گردید. صفات مختلف از جمله سرعت رشد نسبی، وزن خشک و تر، قطر، رنگ و ساختار فیزیکی و درصد القای کالوس اندازه‌گیری و بررسی شد. آزمایش باززایی مستقیم و غیر مستقیم نیز به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. از سطوح مختلف تنظیم ‌کننده رشد (1 و 2 میلی‌گرم در لیتر NAA) و (2 و 4 میلی‌گرم در لیتر BAP) استفاده شد و صفت درصد باززایی اندازه‌گیری شد. نتایج: بهترین درصد القای کالوس (100%) در محیط MS همراه با 2 میلی گرم در لیتر NAA و در ریز‌نمونه هیپوکوتیل بدست آمد. بیشترین درصد باززایی مستقیم (73%) و غیر مستقیم (80%) در محیط MS و ترکیب هورمونی 2 میلی گرم در لیتر NAA و 4 میلی گرم در لیتر BAP در ریز‌نمونه هیپوکوتیل و کالوس حاصل از هیپوکوتیل مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: این آزمایش مشخص نمود که ریزنمونه هیپوکتیل مناسب جهت کالوس زایی و باززایی در زوفا می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of plant growth regulators on callogenesis and regeneration of Hyssopus officinalis in In vitro conditions

نویسندگان [English]

  • Saba Morovatti 1
  • Alireza Zebarjadi 2
  • Sohbat Bahraminejad 3
  • Abdollah Nadjaphy 4
1 M.Sc. Student of Agricultural Biotechnology, Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Science and Agricultural Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Science and Agricultural Engineering, Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University
3 Associate Professor, Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Science and Agricultural Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
4 Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Science and Agricultural Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran.
چکیده [English]

Objective Hyssopus officinalis, one of the most important medicinal plants belongs to the Lamiaceae family and it is rich in essential oils that is used for medicinal purposes, health care and food. By tissue culture method such as; callus production and plant regeneration, we able to increase the production of quality and quantity of effective secondary metabolites in this medicinal important plant. This study was performed on MS medium, aimed to determine the most appropriate concentration of auxin and cytokinin plant growth regulators to obtain the maximum efficiency in induction and production of callus and in vitro regeneration of plantlets from leaf and hypocotyl explants of Hyssopus officinalis. Materials and Methods Callus induction was evaluated in a factorial experiment based on completely randomized design (CRD) with three replications. In this experiment, different levels of NAA plant growth regulator (0, 0.5, 1 and 2 mg/L) and two different types of explant, leaves and hypocotyl explants were used. Traits including, relative growth rate, fresh and dry weight, diameter, color and physical structure and the percentage of callus induction was measured. Also, the direct and indirect regeneration was evaluated in a factorial experiment based on completely randomized design (CRD) with three replications. The different levels of plant growth regulator (1 and 2 mg/L NAA) and (2 and 4 mg/L BAP) were used and regeneration percentage were measured. Results The highest percentage of callus induction (100 %) were obtained on MS medium with 2 mg/L NAA in hypocotyl explants. The highest percentage of direct regeneration (73 %) and indirect regeneration (80 %) were observed in MS medium with combinations of 2 mg/L NAA and 4 mg/L BAP in hypocotyl and calli derived from hypocotyl. Conclusions The results showed that the hypocotyl explant was more suitable for callus induction and regeneration in Hyssopus officinalis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Callus
  • Hyssop
  • Plant Growth Regulators
  • MS medium

مراجع

ابراهیمی منصور (1375) رویان­زایی در گیاه نعناع و تعیین مقدار منتول در نمونه­های کشت آزمایشگاهی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم.
بهمنی هلیا، معروفی اسعد، فاخری براتعلی، مجدی محمد (1395) بررسی تولید کالوس و باززایی غیر مستقیم گیاه دارویی مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm). بیست و چهارمین کنگره بین المللی و کنگره ملی ژنتیک ایران. 5-1.
زبرجدی علیرضا، کهریزی دانیال، ملصقی مژگان (1391) بررسی کال­زایی و باززایی در گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.). گزارش نهایی طرح پژوهشی. دانشگاه رازی.
سهیلی شهاب، میری سید مهدی، قاضی­جهانی نوشین (1400). القاء کالوس از کشت­های درون شیشه­ای برگ، هیپوکتیل و ریشه زوفا (Hyssopus officinalis). اولین همایش ملی کاربرد پژوهش­های نوین شیمی و کشاورزی در توسعه گیاهان دارویی. نهاوند. ایران. 4-1.
قلی­زاده جعفر (1388) بررسی اثرات تیمارهای هورمونی در رشد و تکوین قطعات جداکشت برگ و ریشه اسپند (Peganum harmala). پایان­نامه کارشناسی ارشد علوم گیاهی گرایش سلولی-تکوینی. دانشگاه تبریز.
References                                                                                                                            
Abe T, Kudo M, Oka Y, et al. (1996) Changes in α-amylase activity during plant regeneration from rice calli. J Plant Physiol 146, 592-598.
Alizadeh M, Hosseini B (2013) Study of the effect of population and BAP hormonal treatments on in vitro regeneration of medicinal plant (Hyssopus officinalis). J Horticul Sci 27 (2), 201-207.
Babich O, Sukhikh S, Pungin A, et al. (2021) Evaluation of the conditions for the cultivation of callus cultures of Hyssopus officinalis regarding the yield of polyphenolic compounds. Planta 10(915): 1-10.
Bahmani H, Maroufi A, Fakherei B, Majdi M (2016) Study of callogenesis and Indirect regeneration in Sahandi Savory (Satureja sahendica Bornm). 24th Int Iran Genet Cong 1-5 (In Persian).
Bayliss M (1985) Control of cell division in cultured cells. In: Bryant JA and Francis D (eds). The cell division cycle in plants. Cambridge: Cambridge University Press 157-178.
Bernath J (1993) Cultivation Medicinal Plant. Mezo. Publication. Budapest 566p.
Del-Poza J C, Lopez-Matas M A, Ramirez-Parra E, Gutierrez C (2005) Hormonal control of the plant cell cycle. Physiol Plantarum 123, 173-183.
Dzhumaevkh K (1986) Dynamic of essential oil accumulation in Hyssopus seravschanicus. Pro Nat Acad Sci 6, 31-33.
Ebrahimi M (1996) Embryogenesis in peppermint plant and determine the amount of menthol in laboratory cultures. M.Sc. thesis. Tarbiat Moallem University (In Persian).
George E. F, Deburgh P. C (2008) Micropropagation: Uses and methods. Plant Propagation by Tissue Culture 1, 29-64.
Gholizadeh J (2009) Study of the effects of hormonal treatments on the growth and development of root and leaf explants of Pegaum harmala. Cellular and Developmental M.Sc. Thesis. Tabriz University (In Persian).
Lisowska K, Wysokinska H (2000) In vitro propagation of Catalpa ovate G. Don. Plant Cell Tissue Organ Culture 60, 171-176.
Mendoza M G, Kaeppler H F (2002) Auxin and sugar effects on callus induction and plant regeneration Frequencies from mature embryos of wheat (Triticum aestivum L.). In vitro cell Develop Biol Plant 38, 39-45.
Nanova Zh, Slavova Y, Nenkova D, Ivanova I (2007) Microclonal Propagation of Hyssop (Hyssopus officinalis L.). Bulgar J Agric Sci 13, 213-219.
Praveena R, Amarnath-Pandian S, Jegadeesan M (2012) In vitro culture studies on medicinal herb - Coleus forskohlii Briq. Libyan Agric Res Center J 3(1), 30-35.
Preece JY (1995) Can nutrient salts partially substitute for plant growth regulator? Plant Tissue Culture Biotechnol 1, 26-37.
Roberson D, Cristiane L, Francine L, et al. (2005) Plant regeneration from cotyledonary explants of Eucalyptus camaldulensis. Sci Agric 62, 406-412.
Soheili Sh, Miri SM, Ghazijahani N (2021) Callus induction from In vitro cultured leaf, hypocotyl and root of Hyssopus officinalis. The First national conference on the applications of advanced chemical and agricultural research for development of medicinal plants. 1-4. Nahavand, Iran (In Persian).
Stang C, Prehn D, Gebauer M (1999) Optimization of in vitro culture conditions for Pinus radiat embryos and histological characterization of regeneration shoots. Biol Res 32, 19-28.
Tayefeh S, Mahna N, Kazemitabar S. K, Ghasemi-Omran V (2018) Callogenesis induction in two Hyssopus species (H. officinalis and H. angustifolius) using different hormonal levels and culture media. J Medic Plant Biotechnol 3(2), 29-39.
Van Ech J M, Kitt S L (1992) Regeneration of peppermint and orange mint from leaf disks. Plant Cell Tissue Organ Culture 30, 41-49.
Wang T L, Everett N P, Gould A R, Street H P (1981) Study on the control of the cell cycle in cultured plant cells. The effects of cytokinin. Protoplasma 106, 23-35.
Zebarjadi A, Kahrizi D, Molsaghi M (2012) Study of callus induction and regeneration of medicinal plant (Hyssopus officinalis L.). The final report of the research project. Razi university (In Persian).
Zhang Y, Gao Y, Wang W, Yao L (2008) Callus Induction and Plantlet Regeneration of Lavandula angustifolia ‘Munstead’. J Shanghai Jiaotong Univy (Agric Sci).
مجله بیوتکنولوژی کشاورزی
دوره 13، شماره 3
مهر 1400
صفحه 187-204

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار