Study of karyological characteristics in several accessions of Papaver bracteatum Lindl.

Document Type : Research Paper

Authors

Abstract

Iranian poppy (Papaver bracteatum Lindl.) is one of the most important medicinal plants which its main alkaloid is thebaine. In this study karyological characteristics of five accessions of Papaver bracteatum Lindl were investigated using Aceto-Iron-Hematoxylin staining. Karyologycal characteristics including chromosomes number, chromosomes length, long and short arms length, arm ratio index, relative length of chromosomes and total length of chromosome set were measured in 10 mitotic cells. The results showed that all of the five accessions were diploid (2n=2x=14), with two pairs of metacentric and five pairs of submetacentric chromosomes. Chromosome 1 had a secondary constriction and satellite at the end of its short arm. According to the Stebbin’s assymetric categories of Karyotype, the 14299, 16986 and 23157 accessions were located in 2A class and 14305 and 14307 accessions were located in 3A class.

Keywords


مطالعه ویژگی­های کاریولوژیکی در چند توده از خشخاش ایرانی ( Papaver bracteatum Lindl.)

 

 

رضا فرجامی نژاد1، رسول اصغری زکریا2[*]، ناصر زارع3، منوچهر فرجامی نژاد4

 

1 دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

3 استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

4 مربی گروه شیمی تجزیه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

تاریخ دریافت: 18/05/1390، تاریخ پذیرش: 28/12/1390

 

 

چکیده

گیاه خشخاش ایرانی (Papaver bracteatum Lindl.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی می­باشد که آلکالوئید اصلی آن تبائین است. در این مطالعه ویژگی­های کاریولوژیکی پنج توده خشخاش ایرانی با استفاده از روش رنگ آمیزی استو- فریک- هماتوکسیلین مورد بررسی قرار گرفت. ویژگی­های کروموزومی شامل تعداد و طول کروموزوم، طول بازوی بلند و کوتاه، طول کل مجموعه کروموزومی، شاخص نسبت بازو و طول نسبی کروموزوم­ها بر اساس میانگین 10 سلول متافازی مختلف اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که هر پنج توده دیپلوئید (14= x2= n2) بوده و کاریوتیپ آنها از دو جفت کروموزوم متاسانتریک و پنج جفت کروموزوم ساب‌متاسانتریک تشکیل شده است که بر روی کروموزوم شماره یک دارای ماهواره هستند. بر اساس جدول تقارن کاریوتیپی استیبنز کاریوتیپ سه توده 14299، 16986 و 23157 در گروه A2 و دو توده 14305 و 14307 در گروه A3 قرار گرفتند.

 

کلمات کلیدی: خشخاش ایرانی، رنگ آمیزی استو- فریک- هماتوکسیلین، کاریوتیپ، Papaver bracteatum Lindl.

 

 


مقدمه

خشخاش ایرانی با نام علمی Papaver bracteatum Lindl. از تیره Papaveraceae است که برای اولین بار توسط لیندلی در سال 1821 شناخته شد (Coffman et al., 1975). این گیاه متعلق به بخش درون جنسی Oxytona یا Macrantha از جنس Papaver است و قرابت نزدیکی با گونه­های P. orientale و P. pseudo-orientale دارد (Goldblatt, 1974). حدود 98% از کل آلکالوئیدهای این گیاه را تبائین تشکیل می­دهد. تبائین به صورت شیمیایی به کدئین تبدیل می­شود ولی تبدیل آن به مورفین و هروئین مشکل می­باشد (Milo et al., 1987; Seddigh et al., 1982). خشخاش ایرانی گیاهی دیپلوئید (14=n2) و مقاوم به خشکی است. غنچه گل عمودی و دارای براکته است. گل آن دارای گلبرگ­هایی به رنگ قرمز، بلند، دراز و باریک با یک یا دو لکه سیاه در پایین و کلاله مخروطی شکل است (Mihalik, 1988). این گیاه دگرگشن بوده و دارای خودناسازگاری گامتوفیتیک است که گرده افشانی آن توسط حشرات انجام می­گیرد. این گیاه زمستان را به صورت رزت سپری کرده و در اوایل بهار به سرعت رشد رویشی خود را آغاز می­کند. در سال اول هر گیاه یک گل و در سال دوم تا 5 گل و در سال سوم و چهارم تا 20 گل را تولید می­کند. تخمین زده شده است که بوته­های این گیاه به مدت 10-8 سال فعال باشند. این گونه بومی آسیا بوده و در مناطق خشک و دامنه­های سنگلاخی، در ارتفاعات 2500-1200 متری از سطح دریا یافت می­شود. در ایران در کوه­های شمال، شمالغرب البرز و کردستان رشد می­کند (Goldblat, 1974; Mallinckrodt, 1974; Fairbairn & Helliwel, 1977).

بررسی شکل ظاهری، تعداد و ساختمان کروموزوم­ها از لحاظ اندازه، محل قرار گرفتن سانترومر و سایر جزئیات کروموزومی را بررسی کاریوتیپی می­گویند (Sachan & Tanka., 1976). از جمله ویژگی­هایی که در مطالعات سیتوژنتیکی مورد بررسی قرار می­گیرد می­توان به اندازه و نوع کروموزوم­ها که با توجه به محل سانترومر آنها مشخص می­شود، تعداد کروموزوم­های ماهواره­دار، موقعیت فرورفتگی ثانویه و محاسبه شاخص‌های سنجش تقارن کاریوتیپ برای نمایش تقارن کاریوتیپ اشاره کرد.

مطالعات سیتوژنتیکی در بررسی سیستماتیک، روابط خویشاوندی و ارزیابی تنوع ژنتیکی از اهمیت زیادی برخوردار است. به طوری که عقیده بر این است بررسی­های کروموزومی همراه با بررسی­های ژنتیکی و مورفولوژیکی می­تواند شاخص قابل اعتمادی در ارزیابی روابط خویشاوندی گونه­های یک جنس باشد. بررسی تفاوت در تعداد کروموزوم، موفولوژی آن و همچنین تفاوت سطح پلوئیدی به عنوان شاهدی برای تلاقی بین گونه­ای و هیبرید سوماتیکی حاصل از ادغام سلولی بکار می­رود (Lewis, 1980; Bauchan &  Hossein, 1998; Sessions, 1996,). پیشرفت سیتوژنتیک مولکولی و امکان استفاده از نرم­افزارهای کامپیوتری و آنالیز تصویری مربوط به اندازه­گیری کرموزوم­ها و روش­های نواربندی باعث افزایش اطلاعات سیتوژنتیکی شده­اند.

تعداد کروموزوم­های پایه (x) در جنس Papaver، 6، 7 و 11 می­باشد. در گونه­هایP. bracteatum Lindl.، P. pseudo orientale، , P. dubium P. rhoeas ،7 =x ، در گونه pavoninum  P.6 =x و در گونه  somniferum P. 11=x است (Bara et al., 2007). عدد پایه 6 و 11 کمیاب می­باشند. گزارش شده است که عدد پایه­ی 6 از عدد پایه­ی 7 که دو کروموزوم آن امتزاج یافته بوجود آمده است (Espinasse & Dosba, 1982). این تحقیق با هدف بررسی ویژگی­های کاریولوژیکی گونه Papaver bracteatum Lindl. با استفاده از روش رنگ آمیزی استو-فریک-هماتوکسیلین در چند توده این گونه انجام گرفت.

 

مواد و روش­ها

این آزمایش در آزمایشگاه سیتوژنتیک دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام گرفت. بذور گیاه  Lindl. P. bracteatum از بانک ژن موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور تهیه گردید. بذور مورد مطالعه پس از ضد عفونی توسط الکل 70% به مدت 30 ثانیه و هیپوکلریت سدیم 5/2% به مدت 12 دقیقه در ظروف پتری حاوی محیط کشت موراشیگ و اسکوک (MS) کشت گردید. بعد از یک هفته وقتی طول ریشه­ها به 2-5/1 سانتیمتر رسیدند، پیش‌تیمار توسط کلشی­سین 05/0% به مدت 3 ساعت انجام گرفت. ریشه­ها پس از اعمال پیش­تیمار در آب مقطر شستشو داده شده و بلافاصله به محلول تثبیت کننده لویتسکی (نسبت 1:1 حجمی از فرمالدئید 10% و اسید کرومیک 1%) منتقل و به مدت 24 ساعت در دمای 4 درجه سانتیگراد نگهداری و سپس به مدت 3 ساعت در زیر جریان آب معمولی شسته شدند. برای نگهداری، ریشه­ها به محلول اتانول 70% منتقل و در دمای 20- درجه سانتیگراد نگهداری شدند. هیدرولیز ریشه­ها در هیدروکسید سدیم یک نرمال به مدت 8 دقیقه در حمام آب گرم در دمای 60 درجه سانتیگراد انجام گرفت. برای رنگ آمیزی نیز از محلول استو فریک هماتوکسیلین به مدت 16 ساعت در دمای اتاق استفاده شد. به منظور نرم شدن کامل بافت ریشه و تهیه لام، نوک ریشه­ها به مدت 2 ساعت در آنزیم سیتاز قرار گرفتند (Asghari-Zakaria et al., 2002). سلول­های متافازی با میکروسکوپ لایکا مدل Gallen III مشاهده و عکسبرداری صورت گرفت. ویژگی­های کاریولوژیکی شامل طول کروموزوم، طول بازوی بزرگ و کوچک، شاخص نسبت بازوها و طول نسبی هر کروموزوم در پنج توده مورد مطالعه براساس میانگین 10 سلول متافازی توسط نرم افزار Micromeasure اندازه گیری شدند. کروموزوم­های همتا بر اساس محل سانترومر، شاخص نسبت بازوها (نسبت طول بازوی بزرگ به طول بازوی کوچک) و وجود یا عدم وجود ماهواره شناسایی و به منظور تهیه کاریوگرام به ترتیب از بزرگ به کوچک در کنار هم چیده شدند و نام‌گذاری آنها نیز طبق روش لوان و همکاران (1964) انجام گرفت.

 

نتایج و بحث

نتایج نشان داد که گونه P. bracteatum Lindl. دیپلوئید و دارای عدد پایه کروموزومی 7=x است که کروموزوم شماره 1 دارای ماهواره بود. لاوانیا و سریواستاوا (1999) با مطالعه گونه­های P. fugax Poir.، P. orientale L.، P. bracteatum Lindl. و P. rhoeas L. گزارش دادند که این گونه­ها دیپلوئید با عدد پایه کروموزومی 7=x هستند (Lavania & Srivastava, 1999). مددی و همکاران (2009) نیز با مطالعه بر روی گیاه Papaver dubium گزارش دادند که این گونه دیپلوئید و  دارای 14 کروموزوم با عدد پایه کروموزومی 7=x است که برروی بازوی کوتاه کروموزوم شماره یک نیز ماهواره دارد (Madadi et al., 2009). اصغری زکریا و همکاران (2011) نیز با مطالعه بر روی گیاه Papaver rhoeas گزارش دادند که این گونه دیپلوئید با 14 عدد کروموزوم است که بر روی بازوی کوتاه کروموزوم شماره دو دارای ماهواره است (Asghari-Zakaria et al., 2011).

نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده (جدول 1) نشان داد که توده­های مورد مطالعه از نظر طول کروموزوم، طول بازوی بلند و کوتاه و شاخص نسبت بازوها اختلاف معنی­داری با همدیگر دارند. گستره متافازی و کاریوگرام توده­های مورد مطالعه در شکل 2 آمده است. در همه توده­ها ماهواره روی کروموزوم شماره 1 قرار داشت که میانگین طول آن­ها 08/0 ± 86/0 میکرومتر بود (جدول 2).

بیشترین طول کل کروموزوم متعلق به توده 14307 با 07/57 میکرومتر و کمترین آن مربوط به توده 14299 با 66/41 میکرومتر بود. بین توده­ها از نظر این صفت نیز اختلاف معنی­داری وجود داشت (شکل 1). در فرمول کاریوتیپی توده­ها بر اساس روش لوان و همکاران (1964) دو نوع کروموزوم ساب متاسانتریک و متاسانتریک مشاهده گردید. کاریوتیپ هر پنج توده از دو جفت کروموزوم متاسانتریک و پنج جفت کروموزوم ساب متاسانتریک تشکیل شده بود. در مطالعات قبلی نیز وجود دو جفت کروموزوم متاسانتریک و پنج جفت ساب متاسانتریک در این گونه گزارش شده بود (Lavania & Srivastava, 1999) در حالی که کاریوتیپ گونه Papaver dubium از هفت جفت کروموزوم ساب متاسانتریک تشکیل شده است (Madadi et al., 2009).

 

 

جدول 1- تجزیه واریانس ویژگی­های کروموزومی در توده­های مورد مطالعه P. bracteatum Lindl.

Table 1- Analysis of variance for chromosomal characteristics in studied accessions of P. bracteatum Lindl.

منابع تغییرات

S.O.V

درجه آزادی

df

بازوی کوتاه

Shormt arm

بازوی بلند

Long arm

طول کروموزوم

Length of chromosome

طول نسبی

Relative length

شاخص نسبت بازو

Arm ratio index

توده

 Accession

4

4.096**

26.601**

50.294**

0.000ns

0.822**

کروموزوم

Chromosome

6

10.412**

16.923**

12.865**

53.220**

15.526**

کروموزوم در توده

Pop×Chr

24

0.438**

0.469ns

0.925ns

3.804**

0.325*

Error خطا

315

0.190

0.802

1.335

1.154

0.160

(%) ضریب تغییرات

CV

 

18.05

18.69

16.03

7.52

19.03

 

 

 

شکل 1- تغییرات میانگین طول کلی کروموزوم­ها در توده های مختلف Papaver bracteatum Lindl.

Figure 1- Average of total length of chromosomes in accessions of Papaver bracteatum Lindl.

 

 

بیشترین مقدار میانگین طول هر کروموزوم و طول بازوی بلند و کوتاه مربوط به توده 14307 به ترتیب با میانگین 15/8، 52/5 و 03/2 میکرومتر و کمترین آن متعلق به توده 14299 با میانگین 95/5، 92/3 و 63/2 میکرومتر بود. از نظر شاخص نسبت بازوها نیز همانند صفات قبلی بیشترین مقدار میانگین نسبت بازوها مربوط به توده 14307 با میانگین 20/2 میکرومتر ولی کمترین آن مربوط به توده 23157 با میانگین 95/1 میکرومتر بود.

کروموزوم­ها از نظر طول کروموزوم، طول نسبی کروموزوم، طول بازوی بلند و کوتاه و شاخص نسبت بازوها اختلاف معنی­داری با یکدیگر داشتند (جدول 1). با توجه به میانگین پنج توده مطالعه شده، بیشترین میانگین طول کروموزوم و طول نسبی کروموزوم مربوط به کروموزوم شماره یک به ترتیب با میانگین 95/7 میکرومتر و 78/15% و  کمترین آن مربوط به کروموزوم شماره هفت به ترتیب با میانگین 66/6 میکرومتر و  16/13% بود. از نظر طول بازوی بلند، بیشترین میانگین مربوط به کروموزوم شماره سه با میانگین 46/5 میکرومتر و کمترین مربوط به کروموزوم شماره پنج با میانگین 83/3 میکرومتر بود. از نظر طول بازوی کوتاه، بیشترین میانگین مربوط به کروموزوم شماره پنج با میانگین 05/3 میکرومتر و کمترین آن مربوط به کروموزوم شماره شش با میانگین 72/1 میکرومتر بود. از نظر شاخص نسبت بازوها نیز بیشترین میانگین مربوط به کروموزوم شماره شش با میانگین 87/2 و کمترین آن مربوط به کروموزوم شماره پنج با میانگین 26/1 بود. بیشترین اختلاف در طول دو بازوی کروموزوم مربوط به جفت کروموزوم شماره سه توده 16986 با 11/4 میکرومتر و کمترین اختلاف مربوط به جفت کروموزوم شماره پنج توده 14299 با 63/0 میکرومتر است.  اثر متقابل جمعیت و کروموزوم نیز از نظر طول نسبی کروموزوم و طول بازوی کوتاه در سطح احتمال 1% و از نظر شاخص نسبت بازوها در سطح احتمال 5% معنی دار بود (جدول 1). معنی­دار بودن اثر متقابل بیانگر این است که طول بازوی کوتاه و شاخص نسبت بازوها می­تواند به عنوان یک عامل اختصاصی در بین توده­ها در نظر گرفته شود. بررسی وضعیت تکاملی توده­ها بر اساس جدول دو طرفه استیبنز (1950) نشان داد که توده­های مورد نظر را می­توان در دو گروه مجزا قرار داد. توده­های 14305 و 14307 با قرار گرفتن در گروه A3، در بین توده­های مطالعه شده نامتقارن­ترین و تکامل یافته­ترین توده­ها بودند. ولی توده­های 14299، 16986 و 23157 با قرار گرفتن در گروه A2 کاریوتیپ متقارن­تری داشته و از نظر تکاملی کمتر تکامل یافته بودند (جدول 3). مطالعات قبلی روی گونه­های Papaver bracteatum Lindl.، Papaver dubium و Papaver rhoeas نشان داده بود که این گونه ­ها به ترتیب در گروه­های B3، A3 و A4 جدول دو طرفه استیبنز قرار دارند ( Lavania & Srivastava, 1999; Madadi et al., 2007; Asghari-Zakaria et al., 2011). بیشترین مقدار آماره درصد کل فرم (TF%) در جمعیت 23157 با 10/35 و کمترین مقدار آن در توده 14307 با 33/32 محاسبه گردید که نشان می‌دهد پنج توده مورد مطالعه اختلاف زیادی باهم ندارند. بررسی شاخص دامنه طول نسبی کروموزوم­ها نشان داد که چهار توده 14299، 14305، 16986 و 23157 از نظر این شاخص مشابه هم هستند ولی این شاخص برای توده 14307 به طور قابل ملاحظه­ای کمتر از چهار توده دیگر بود (جدول 3).

 

 

شکل 2- گستره متافازی و کاریوگرام کروموزوم­های پنج توده Papaver bracteatum Lindl. . الف) توده 14299، ب) توده 14305، پ) توده 14307، ت) توده 16986 و ث) توده 23157.

Figure 2- Somatic metaphase chromosomes and karyograms of five accessions from Papaver bracteatum Lindl. A) Accession 14299, B) Accession 14305, C) Accession 14307, D) Accession 16986 and E) Accession 23157.

جدول 2- ویژگی­های کاریولوژیکی پنج توده Papaver bracteatum Lindl.

Table 2- Karyological characteristics of five accessions of Papaver bracteatum Lindl.

کروموزوم

Chr.

توده

Pop.

نوع

Type

بازوی کوتاه

Shormt arm

 

بازوی بلند

Long arm  

طول کروموزوم

Length of chromosome

طول نسبی

Relative length (%)

شاخص نسبت بازو

Arm ratio index

ماهواره

SAT

 

1*

14299

m

2.42±0.15

4.00±0.32

6.42±0.24

15.42±0.41

1.65±0.07

0.71±0.09

14305

sm

2.99±0.17

5.07±0.40

8.06±0.53

16.02±0.53

1.69±0.10

0.91±0.07

14307

sm

2.85±0.13

5.75±0.46

8.60±0.57

15.03±0.28

2.02±0.10

0.86±0.09

16986

sm

3.14±0.17

5.55±0.42

8.69±0.44

15.94±0.47

1.77±0.16

1.00±0.11

23157

sm

2.76±0.10

5.24±0.19

8.00±0.26

16.46±0.24

1.90±0.08

0.83±0.06

mean

sm

2.83±0.14

5.12±0.36

7.95±0.41

15.78±0.38

1.81±0.10

0.86±0.08

2

14299

sm

2.31±0.10

4.21±0.25

6.52±0.28

15.66±0.33

1.82±0.13

 

14305

sm

2.23±0.10

5.09±0.18

7.32±0.26

14.55±0.37

2.29±0.08

 

14307

sm

2.63±0.23

6.02±0.42

8.65±0.54

15.16±0.38

2.28±0.26

 

16986

sm

2.85±0.16

5.66±0.27

8.51±0.31

15.61±0.32

1.98±0.14

 

23157

sm

2.63±0.10

4.56±0.21

7.19±0.29

14.78±0.31

1.73±0.06

 

mean

sm

2.53±0.14

5.11±0.26

7.64±0.34

15.15±0.34

2.02±0.13

 

3

14299

sm

1.99±0.12

4.55±0.17

6.54±0.17

15.69±0.43

2.29±0.14

 

14305

sm

1.98±0.10

5.66±0.28

7.63±0.36

15.17±0.39

2.86±0.11

 

14307

sm

2.25±0.08

6.09±0.31

8.34±0.39

14.73±0.33

2.70±0.06

 

16986

sm

2.08±0.11

6.19±0.39

8.27±0.44

15.19±0.25

2.97±0.22

 

23157

sm

2.05±0.11

4.82±0.23

6.87±0.33

14.09±0.43

2.35±0.05

 

mean

sm

2.07±0.10

5.46±0.28

7.53±0.34

14.98±0.37

2.63±0.12

 

4

14299

sm

1.78±0.06

4.01±0.14

5.79±0.15

13.90±0.14

2.25±0.12

 

14305

sm

1.99±0.05

4.98±0.22

6.98±0.26

13.86±0.35

2.49±0.10

 

14307

sm

2.29±0.13

5.56±0.39

7.85±0.51

13.76±0.38

2.42±0.06

 

16986

sm

2.45±0.14

5.24±0.27

7.69±0.40

14.11±0.29

2.14±0.09

 

23157

sm

2.37±0.11

4.70±0.17

7.07±0.27

14.52±0.25

1.98±0.05

 

mean

sm

2.18±0.10

4.30±0.24

7.08±0.32

14.03±0.28

2.26±0.08

 

5

14299

m

2.51±0.08

3.14±0.13

5.65±0.18

13.58±0.13

1.25±0.05

 

14305

m

3.18±0.21

4.08±0.23

7.26±0.41

14.43±0.26

1.28±0.07

 

14307

m

3.51±0.24

4.49±0.20

8.00±0.40

14.10±0.29

1.28±0.07

 

16986

m

2.88±0.13

3.99±0.26

6.87±0.34

12.60±0.20

1.38±0.09

 

23157

m

3.16±0.10

3.45±0.12

6.61±0.21

13.60±0.21

1.09±0.02

 

mean

m

3.05±0.15

3.83±0.19

6.68±0.31

13.66±0.22

1.26±0.06

 

6

14299

sm

1.48±0.07

4.19±0.24

5.67±0.28

13.62±0.38

2.83±0.14

 

14305

sm

1.67±0.05

4.95±0.41

6.62±0.40

13.15±0.40

2.96±0.29

 

14307

sm

1.98±0.14

5.88±0.52

7.86±0.64

13.63±0.41

2.96±0.14

 

16986

sm

1.78±0.05

4.99±0.26

6.77±0.29

12.43±0.26

2.80±0.16

 

23157

sm

1.71±0.04

4.77±0.17

6.48±0.19

13.35±0.22

2.79±0.10

 

mean

sm

1.72±0.07

4.96±0.32

6.68±0.36

13.24±0.33

2.87±0.17

 

7

14299

sm

1.71±0.09

3.33±0.17

5.04±0.18

12.11±0.29

1.95±0.14

 

14305

m

2.52±0.25

3.92±0.23

6.45±0.42

12.81±0.39

1.55±0.14

 

14307

m

2.93±0.19

4.83±0.34

7.76±0.49

13.58±0.28

1.65±0.10

 

16986

m

3.00±0.18

4.68±0.26

7.68±0.36

14.10±0.33

1.56±0.11

 

23157

m

2.40±0.14

4.00±0.11

6.40±0.21

13.19±0.36

1.67±0.10

 

mean

m

2.51±0.17

4.15±0.22

6.66±0.33

13.16±0.33

1.67±0.12

 

جدول 3- فرمول کاریوتیپی (KF)، اختلاف دامنه طول نسبی(DRL)، درصد کل فرم (TF%)، نسبت بلندترین کروموزوم به کوتاهترین کروموزوم (Rنامتقارنی درون­ کروموزومی ()، مقادیر شاخص­های طول نسبی کوتاهترین کروموزوم (S%)و شاخص تقارن استبینز (ST).

Table 3- Karyotype formulae (KF), Difference between relative length of the longest and the shortest chromosomes (DRL), Total form percentage (TF), Ratio of the longest to the shortest chromosome (R), the intra-chromosomal asymmetry index (A1), and Stebbin’s asymmetry category (ST) in five accessions of papaver bracteatum.

توده

Pop.

KF

DRL

TF

R

%S

A1

Total Length

ST­

14299

2m+5sm

3.58

34.10

1.29

12.11

0.471

41.66

2A

14305

2m+5sm

3.20

32.91

1.25

12.81

0.494

50.34

3A

14307

2m+5sm

1.59

32.33

1.11

13.58

0.508

57.07

3A

16986

2m+5sm

3.51

33.37

1.28

12.43

0.486

54.50

2A

23157

2m+5sm

3.26

35.10

1.25

13.19

0.442

48.64

2A

mean

2m+5sm

3.03

33.56

1.24

12.82

0.480

50.44

 

 

 

شکل 3- دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه­ای توده­های Papaver bracteatum Lindl. بر اساس ویژگی­های کاریولوژیکی به روش Ward.

Figure 3- Dendrogram of Papaver bracteatum Lindl. accessions based on karyological characters using Ward Linkage method.

 

تجزیه خوشه­ای به روش Ward و بر اساس طول نسبی کروموزوم‌ها، شاخص نسبت بازو و شاخص­های تقارن کاریوتیپی جمعیت‌ها را به دو گروه اصلی تقسیم کرد. در گروه اول توده­های 14305، 23157، 14299 و در گروه دوم توده­های 16986 و 14307 قرار گرفت. طول کروموزوم، طول بازوی بلند، کوتاه و طول کل کروموزوم­ها در هر سه توده گروه اول کمتر از میانگین پنج توده مورد مطالعه بود. در حالی که مقدار این شاخص­ها در دو توده گروه دوم بیشتر از میانگین بود. شاخص نسبت بازوها در دو توده گروه اول کمتر از میانگین پنج توده بود. در حالی که توده 14305 بیشتر از میانگین بود. توده­های گروه دوم نیز شاخص نسبت بازوی بیشتری از میانگین پنج توده داشتند.

به طور کلی، توده­های مطالعه شده دیپلوئید بوده و دارای 14 کروموزوم هستند و از فرمول کاریوتیپی یکسانی برخوردار می­باشند. از نظر شاخص‌های تقارن کاریوتیپی اختلاف زیادی بین این توده­ها وجود نداشت.

 

 

منابع

Asghari-Zakaria R, Kazemi H, Aghayev YM, Valizadeh M, Moghaddam M (2002). Karyotype and C-banding patterns of mitotic chromosomes in Henrardia persica. Caryologia 57: 289-293.

Asghari-Zakaria R, Razmi Sh, Madadi R, Fathi M (2011). Karyological study of the medicinal plant Papaver rhoeas from northwest of Iran. African Journal of Biotechnology 10: 11173-11177.

Azimi-Mottem F, Karaptiyan Zh, Bakhshi-Khaniki GR, Talaei R (2010). Karyotypic characterics of several Papver species in Ardabil province. Iranian Journal of Plant Biology 3: 77-90.

Bara II, Bara C, Capraru G, Truta E (2007). The possible ways of specification in Papaveraceae family. Analele Stiintifice ale Universitatii “Al.I.Cuza” din lasi (serie noua), Sectiunea I, Genetica si Biologie Moleculara VIII. 223- 233 ...

Bauchan GR, Hossein MA (1998). Karyotype analysis of N-banded chromosomes of diploid Alfalfa: Medicago sativa ssp. caeruleo and ssp. falcata and their hybrid. The Journal of Heredity 98: 191-193.

Coffman CB, Bare CE, Genter WA (1975). Thebaine variations between germplasm sources whitin one collection of papaver bracteatum. Bulletin on Narcotics 27: 41-46.

Espinasse A, Dosba F (1982). Cytological analysis of hybrids between papaver somniferum L. and Papaver bracteatum Lindl.; phylogenetic relationships between the two species. Agronomie 2: 281-286.

Fairbairn JW, Helliwel K. (1977). Papaver bracteatum Lindley: thebaine content in relation to plant development. Journal of Pharmacy and Pharmacology 29: 65-69.

Goldblatt P (1974). Biosystematic studies in Papaver section Oxytona. Annals of the Missouri Botanical Garden 61: 264–296.

Lavania UC, Srivastava S (1999). Quantitative delineation of karyotype variation in  Papaver as a measure of phylogenetic differentiation and origin. current science 77: 429- 435.

Levan A, Fredga K, Sandberg A (1964). Nomenclature for centromeric position on chromosomes. Hereditas 52: 201-220.

Lewis HL (1980). Polyploidy in Species. In: Lewis WH. (ed). Polyploidy. Basic Life Science.

Madadi R, Asghari-zakaria R, Fathi M (2009). Karyotype study in several populations of Papaver dubium from North West of Iran. Biological Diversity and Conservation 2: 18-22

Mihalik E (1998). Biology of poppy. 1. Taxonomy. In Bernath, J. (ed.) Poppy: the genus Papaver. Harwood Academic Publishers. Australia. pp 7-47.

Milo J, Alvy A, Palevitch D, Ladizinsky G (1987). Thebaine content and yield in induced tetraploid and triploid plants of Papaver bracteatum Lindl. Euphytica 36: 361-367.

Sachan T, Tanka J (1976). Modified C-banding procedure for Zea chromosomes. Japanies Journal of Genetics 51: 139-141.

Seddigh, MD, Jolliff G, Calhoun WM, Carne J (1982). Papaver bracteatum potential commercial source of codeine. Economic Botany 36: 433-441.

Sessions, SK (1996). Chromosome: molecular cytogenetics. In: Hillis, DM (eds). Molecular systematics. pp: 156-203. Sinauer, Sunderland. Massachusetts.

Stebbins GL (1950). Variation and evolution in plants. Columbia University Press, New York.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Study of karyological characteristics in several accessions of Papaver bracteatum Lindl.

 

 

 

Farjaminezhad R.1, Asghari R.2[†], Zare N.3, Farjaminezhad M.4

 

 

1 M.Sc. Student of Agricultural  Biotechnology, Faculty of Agriculture, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

2 Associate Professor of Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

3 Assistant Professor of Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

4 Chemistry  Department, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.

 

 

 

Abstract

Iranian poppy (Papaver bracteatum Lindl.) is one of the most important medicinal plants which its main alkaloid is thebaine. In this study karyological characteristics of five accessions of Papaver bracteatum Lindl were investigated using Aceto-Iron-Hematoxylin staining. Karyologycal characteristics including chromosomes number, chromosomes length, long and short arms length, arm ratio index, relative length of chromosomes and total length of chromosome set were measured in 10 mitotic cells. The results showed that all of the five accessions were diploid (2n=2x=14), with two pairs of metacentric and five pairs of submetacentric chromosomes. Chromosome 1 had a secondary constriction and satellite at the end of its short arm. According to the Stebbin’s assymetric categories of Karyotype, the 14299, 16986 and 23157 accessions were located in 2A class and 14305 and 14307 accessions were located in 3A class.

 

Key Words: Aceto-Iron-Hematoxylin staining, Iranian Poppy, Karyotype, Papaver bracteatum Lindl.



[*]  نویسنده مسئول: رسول اصغری زکریا                             تلفن: 09143541783                                Email: rrasghari@yahoo.com

[†] Corresponding Author: Asghari Zakaria R.               Tel: 09143541783                    Email: rrasghari@yahoo.com

Asghari-Zakaria R, Kazemi H, Aghayev YM, Valizadeh M, Moghaddam M (2002). Karyotype and C-banding patterns of mitotic chromosomes in Henrardia persica. Caryologia 57: 289-293.
Asghari-Zakaria R, Razmi Sh, Madadi R, Fathi M (2011). Karyological study of the medicinal plant Papaver rhoeas from northwest of Iran. African Journal of Biotechnology 10: 11173-11177.
Azimi-Mottem F, Karaptiyan Zh, Bakhshi-Khaniki GR, Talaei R (2010). Karyotypic characterics of several Papver species in Ardabil province. Iranian Journal of Plant Biology 3: 77-90.
Bara II, Bara C, Capraru G, Truta E (2007). The possible ways of specification in Papaveraceae family. Analele Stiintifice ale Universitatii “Al.I.Cuza” din lasi (serie noua), Sectiunea I, Genetica si Biologie Moleculara VIII. 223- 233 ...
Bauchan GR, Hossein MA (1998). Karyotype analysis of N-banded chromosomes of diploid Alfalfa: Medicago sativa ssp. caeruleo and ssp. falcata and their hybrid. The Journal of Heredity 98: 191-193.
Coffman CB, Bare CE, Genter WA (1975). Thebaine variations between germplasm sources whitin one collection of papaver bracteatum. Bulletin on Narcotics 27: 41-46.
Espinasse A, Dosba F (1982). Cytological analysis of hybrids between papaver somniferum L. and Papaver bracteatum Lindl.; phylogenetic relationships between the two species. Agronomie 2: 281-286.
Fairbairn JW, Helliwel K. (1977). Papaver bracteatum Lindley: thebaine content in relation to plant development. Journal of Pharmacy and Pharmacology 29: 65-69.
Goldblatt P (1974). Biosystematic studies in Papaver section Oxytona. Annals of the Missouri Botanical Garden 61: 264–296.
Lavania UC, Srivastava S (1999). Quantitative delineation of karyotype variation in  Papaver as a measure of phylogenetic differentiation and origin. current science 77: 429- 435.
Levan A, Fredga K, Sandberg A (1964). Nomenclature for centromeric position on chromosomes. Hereditas 52: 201-220.
Lewis HL (1980). Polyploidy in Species. In: Lewis WH. (ed). Polyploidy. Basic Life Science.
Madadi R, Asghari-zakaria R, Fathi M (2009). Karyotype study in several populations of Papaver dubium from North West of Iran. Biological Diversity and Conservation 2: 18-22
Mihalik E (1998). Biology of poppy. 1. Taxonomy. In Bernath, J. (ed.) Poppy: the genus Papaver. Harwood Academic Publishers. Australia. pp 7-47.
Milo J, Alvy A, Palevitch D, Ladizinsky G (1987). Thebaine content and yield in induced tetraploid and triploid plants of Papaver bracteatum Lindl. Euphytica 36: 361-367.
Sachan T, Tanka J (1976). Modified C-banding procedure for Zea chromosomes. Japanies Journal of Genetics 51: 139-141.
Seddigh, MD, Jolliff G, Calhoun WM, Carne J (1982). Papaver bracteatum potential commercial source of codeine. Economic Botany 36: 433-441.
Sessions, SK (1996). Chromosome: molecular cytogenetics. In: Hillis, DM (eds). Molecular systematics. pp: 156-203. Sinauer, Sunderland. Massachusetts.
Stebbins GL (1950). Variation and evolution in plants. Columbia University Press, New York.